Je herkent het vast: Het gevoel hebben dat je niet genoeg opschiet in je lessen. Het gevoel dat je achterloopt. Het hele Covid gebeuren heeft daar natuurlijk niet bij geholpen.
Averechts werken We weten allemaal dat het belangrijk is om aan te sluiten bij het niveau en de voorkennis van de leerling. Toch zijn we ook geneigd om dit los te laten, sneller te gaan, omdat we anders de leerlingen niet op tijd klaarstomen voor het examen/proefwerk/deadline. Als we even goed nadenken weten we ook wel dat dit averechts werkt; Leerlingen snappen de stof niet omdat jij te snel wilt, leerlingen raken in paniek, je krijg duizend vragen, onvoldoendes etc. Spanning door tijdnood Wij merken vaak bij coaching dat er spanning is op dit gebied. Wij komen met tips op het gebied van didactiek. Bijvoorbeeld technieken in je les toepassen waardoor alle leerlingen actief mee kunnen doen of het stimuleren van het langetermijngeheugen. Vaak zeggen docenten dan “Maar dat kost te veel tijd in mijn les...” of “Maar ik heb de klas maar één keer in de week”. Het vergt moed (en overleg!) om toch de tijd te nemen voor goed onderwijs.
Een paar heldere inzichten/tips om je op dit vlak te helpen: 1. Doe het goed of doe het niet Als je iets oppervlakkig of snel behandelt, kun je het net zo goed niet doen (want op de lange termijn gaat niemand het onthouden). Tenzij je het na een maand weer herhaalt.. en dan na een half jaar weer. Denk even aan de vergeetcurve van Ebbinghaus.... 2. Wat is de kern? Bekijk nog een keer kritisch het programma en je lesboek. Leg het naast de kerndoelen. Wat wordt er vanuit de kerndoelen écht van je gevraagd? Kun je onderwerpen schrappen? Beter een paar onderwerpen goed behandelen (met aandacht voor vaardigheden en langetermijngeheugen) dan heel veel onderwerpen vluchtig bij langs. 3. Je kunt niet iedereen helpen Aansluiten bij het niveau van je klas klinkt heel makkelijk, maar dat is natuurlijk knap lastig: binnen een klas heeft elke leerling weer een eigen niveau en eigen voorkennis (of gebrek daaraan). Val niet in de valkuil om iedereen mee te willen krijgen. Docenten hebben vaak de neiging zich met name te richten op een klein aantal leerlingen dat het niet snapt. Zo wordt de grote groep van middenmoters regelmatig vergeten. Dit haalt de vaart uit je les. Overleg met je team hoe je de 'zwakke' leerlingen opvangt en begeleidt. Laat zelf het idee los dat je iedereen uit elke klas kunt helpen. 4. Samenwerken Overleg met je team en verdiep je in de inhoud van andere vakken. Zijn er vakken die dezelfde vaardigheden of onderwerpen behandelen? Misschien kun je samen tijd besparen.
5. Ervaar het zelf
Het is als docent heel handig om je af en toe weer leerling te voelen. Ga eens een cursus doen in iets dat je echt nog niet kunt. (Ik probeerde de afgelopen jaren meubelmaken, golf en Spaans...). Je ervaart dan snel genoeg hoe het is als je omwille van de tijd heel snel door de cursus moet.
Hopelijk kun je na het lezen van deze tips een beetje van de curriculumdruk laten gaan. Het levert je tenslotte niks op. En los van de bovengenoemde tips...zou het niet heerlijk zijn om je even niet gehaast te voelen tijdens een les? Wat voor effect zou dat hebben op jouw les en op jouw leerlingen?